Tasarımcı, akademisyen Geray Gençer bu sene onuncusu gerçekleştirilen European Design Awards’tan iki ödülle döndü, biz de bu bahaneyle Geray ile tasarıma bakış açısından ve Türkiye’deki tasarım algısından bahsettik
Fotoğraf: Volkan Ölmez
2007’den beri her sene farklı bir Avrupa şehrinde gerçekleşen Avrupa Tasarım Ödülleri 27 Mayıs gecesi Porto'da Avrupa’nın yirmi altı farklı şehrinden gelen tasarımcıları ağırladı.
Organizasyonda Geray Gençer’in kendi kapak tasarımlarını bir koleksiyon halinde toparladığı Yüz kitabı altın ödüle layık görülürken, Bayan Ming’in Hiç Olmayan On Çocuğu kitabı kapak tasarımı gümüş ödülün sahibi oldu.
Fotoğraf: Volkan Ölmez
American Institute of Graphic Art, European Design Awards, Australian Graphic Design Association, New York Type Directors Club gibi uluslararası saygınlıktaki tasarım organizasyonları tarafından ödüllere layık görülen ilk Türk tasarımcı oldun. Geçen ay Porto'da düzenlenen European Design Awards gecesinde ikinci defa altın ödüle layık görüldün. Bu tür uluslararası başarıları elde etmek için hangi vasıflara sahip olmak gerektiğini düşünüyorsun?
Farklı disiplinlerden, farklı konulara duyduğum merakın bir tasarımcı olarak çalışmaya başladığım ilk günden itibaren beni şekillendirdiğine inanıyorum. Herhangi bir akademik geleneğe, tekniğe ya da bakış açısına kendimi ait hissetmiyorum işlerimi bulunduğum çevrenin dışında uluslararası standartlar üzerinden değerlendiriyorum ve elimden geldiğince açık biri olmaya çalışıyorum.
Fotoğraf: Volkan Ölmez
Ödül almak senin için ne kadar önemli?
Ödül almak elbette iyi hissettiriyor ama asıl severek yaptığınız, emek harcadığınız iş ile insanlara ulaşmanızı kolaylaştırıyor. Çalışmalarım üzerinden iletişim kurmak benim için ürettiğim işin kendisi kadar önemli ayrıca ödül organizasyonları sayesinde akademisyen ve tasarımcı meslektaşlarımla bir araya gelmeyi, sanat ve tasarım alanları dışında da insani ilişkiler kurmayı seviyorum. Dünyanın farklı yerlerinde ortak dertlerimiz ve sevinçlerimiz var, bunları paylaşmanın önemli olduğunu hissediyorum.
European Design Awards gecesinde büyük ödülün sahibi olan Yüz isimli kitap projenden biraz bahseder misin?
Yüz son on yıl içinde tasarladığım kitap kapakları arasından "100" tanesini bir araya getirdiğim bir belge-kitap. Yazar, tasarımcı ve editör arkadaşlarımın bir tasarım nesnesi olarak kitap üzerine yorumlarıyla beraber kısıtlı sayıda ve satın alan kişiye özel numaralandırılmış bir cilt ile basıldı. İleride, günümüz görsel tasarım anlayışını ifade eden nitelikli bir örnek, özenle hazırlanmış, değerli bir belge-kitap olması amacıyla kurgulandı.
Fotoğraf: Volkan Ölmez
Türkiye’de tasarım konusunda verilen eğitimle ilgili ne düşünüyorsun?
Eğitim organizasyonları için farklı kurum ve üniversitelerle ortak projeler geliştirme fırsatım oldu, son üç yıldır da yarı zamanlı olarak üniversitede öğretim görevlisi olarak çalışıyorum. Türkiye’de Grafik Tasarım ve İletişim Tasarımı alanında teknik açıdan iyi eğitim veren üniversiteler elbette var ama üzülerek görüyorum ki bu üniversitelerden mezunlar bize ait özgün bir ifade biçimi üretmekten hâlâ çok uzak. Daha yapısal diğer bir sorun ise; idealleri ile gerçekler arasında dengeli ilişkiler kurmayı başaran nesiller yetiştirmeyi başarmıyor oluşumuz. Bu da mezuniyet sonrası gerçek koşullarla yüzleşen öğrencilerin hayal kırıklığı yaşamasına neden oluyor.
Sanat-tasarım sınırlarının ortadan kaybolduğu bir dönemi yaşıyoruz. Sanatın sermaye ile olan ilişkisi tasarım ile kıyaslanıyor. Böyle bir ortam içinde tasarım anlayışını tarif edebilir misin?
Manevi değerlerimiz hızlı bir şekilde metalaşıyorken güncel sanat bundan payını fazlasıyla alıyor. Sanat alanına kıyasla bir tasarım projesinde "görünen" bir müşterinin varlığı, "görünen" bir ticari ilişkiler ağı bana çok daha samimi geliyor diğer taraftan kendimi bir tasarımcı olarak tanımlamam da oldukça zor. Bunların ötesinde yaptığım işi bir tür çevirmenlik olarak görüyorum. Söz ve yazı gibi ifade biçimlerini farklı üretim teknikleri kullanarak görsel olana dönüştürüyorum; ancak bunu yaparken kişisel bakış açımı da işlerim katıyorum. Benim için her çeviri doğası gereği yeni bir yazım anlamına geliyor.
Fotoğraf: Volkan Ölmez
Yakın gelecekteki planların ve projelerin neler?
Yakın çevremden benim için değerli olan insanların fotoğrafları üzerine kişiselleştirilmiş illüstrasyonlardan oluşan bir sergi planım var detayları netleşmiş olmasına rağmen henüz üretim için harekete geçmiş değilim.
Daha fazla bilgi için: www.geraygencer.com
Fotoğraf: Volkan Ölmez