New York merkezli sanat yazarı Jillian Billard, seramik sanatına olan ilginin artmasıyla birlikte, bu yeni ve gittikçe genişleyip büyüyen piyasada koleksiyon yapmanın inceliklerini ve ipuçlarını beş maddede okuyucularıyla paylaşıyor *
Yazı: Jillian Billard Çeviri: Yasemin Erten
The Planter Show yerleştirmesinden bir kare, 2020, Fort Makers'ın izniyle
Öyle ki bugünlerde seramik her yerde karşımıza çıkıyor. Küçük, bağımsız galeriler ve konsept butiklerden büyük sanat kurumlarına, müzayede evlerinden ve fuarlara kadar. Ancak, durum her zaman böyle değildi. Dünyanın en eski malzemelerinden biri olmasına rağmen —en azından Paleolitik Çağa kadar uzanan— seramik uzun zamandır neredeyse güzel sanatlar statüsünün dışında tutulmuş, Batı sanat piyasasında genellikle zanaat veya tasarım olarak bir kenara atılmıştı. Ancak son birkaç yılda seramik ana akımın şaşırtıcı bir ilgi ve beğenisini topladı ve böylelikle güzel sanatlar sözlüğünde resim, heykel ve fotoğrafçılığın yanında hak ettiği yeri kazanmaya başladı. Bu değişimin birkaç sebebi var. Phillips'in tasarım departmanında kıdemli uluslararası uzman olan Meaghan Roddy, “Geleneksel olarak tasarım veya dekoratif sanat müzayedelerinde satılan sanatçılar artık çağdaş sanat satışlarında satılıyor ve çağdaş sanat fuarlarında sergileniyor, bu da profillerini ve piyasa değerlerini güçlendirmeye yardımcı oluyor.” diye açıklıyor. Geçenlerde David Gilhooly’nin Frieze Masters’taki çalışmalarını fark ettiğine dikkat çekerek: “Kalbime şarkı söyletti,” (It made my heart sing) diyor.
Sağda: Magdalena Suarez Frimkess & Michael Frimkiss, Disney Vase , 1960'lar, Jeffrey Spahn Gallery
Buna ek olarak, seramik sanatının bir bütün olarak piyasa değeri hızla artarken, aynı zamanda yeni koleksiyonerler için benzersiz bir şekilde erişilebilir bir kazanım haline geliyor. Kaliforniya, Berkeley merkezli ikinci el piyasa seramik ve heykel satıcısı, danışman ve galerici Jeffrey Spahn, hem tecrübeli hem de yeni koleksiyonerler için malzemenin cazibesini açıklayarak “Seramik sanatının daha fazla dikkat çekmesinin nedenlerinden biri, koleksiyonerlerin çoğunun duvarlarının zaten dolu olmasıdır.” diyor. “Seramikler, renk, doku ve fikirleri üç boyuta aktarıyor, hem de çok çeşitli fiyatlarda... 500 dolarlık bir giriş seviyesinden 500.000 dolara kadar.” Seramiğe olan ilginin artmasında bir başka faktör de, oldukça basit bir şekilde, eğlenceli olmaları. Günlük yaşamın büyük ölçüde çevrimiçi yürütüldüğü bir dönemde, seramiğin dokunsallığı, Spahn'ın açıkladığı gibi, “hayatınıza ve koleksiyonunuza bolca keyif getirebilecek” canlandırıcı bir hız değişikliğidir. Seramiklerin estetik, kavramsal, fiziksel ve dokusal olasılıkları neredeyse sonsuzdur ve malzemenin çeşitli uygulamaları sürekli olarak gelişmektedir. Bu yeni, çiçek açan piyasada gezinmenize yardımcı olmak için, seramik sanatı koleksiyonu yaparken göz önünde bulundurmanız gereken bazı ipuçları topladık.
Kalıpları kıran sanatçıları arayın
Günümüzde pek çok çağdaş sanatçı seramiğe yeni, acayip, biçimleri büken ve hatta incelikli bir şekilde saygısız yollarla yaklaşıyor— Bruce Sherman’ın gerçeküstü sırlı seramik heykelleri, Rubi Neri’nin büyük ölçekli figüratif tasları veya Pansy Ass Ceramics’in sırlı porselen BDSM kitsch objeleri gibi.
Missouri, St. Louis'deki Duane Reed Galerisi'nin sahibi Duane Reed, koleksiyonerlerin kendilerine basit bir soru sormalarını tavsiye ediyor: “Eser bir hikaye anlatıyor mu, sihir yayıyor mu, ya da boşluğu veya formu sorgulamanızı sağlıyor mu?” Reed, Steven Young Lee gibi seramiğin geleneklerini yıkan ve kurallarını çiğneyen yenilikçilerine işaret ediyor. Lee’nin çalışmaları, seramik sanatının zengin tarihine kinayede bulunan, titizlikle işlenmiş vazo formları ile çoğu zaman delinmiş ve kendi üzerlerine çöken ya da pop kültür referansları ile üst üste bindirilmiş objelerden oluşuyor.
Çağdaş seramik alanı, malzemenin keşfine dair çeşitli yaklaşımlarının ölçülemeyecek yayılma alanını içerir. Reed, “Potansiyel veya mevcut bir seramik sanatı koleksiyoneri olarak, çalışma size yabancı görünse bile her şeyi keşfetmek iyidir.” diyor. “Araştırma yolculuğunun tadını çıkarın.”
Yeniyi ve yeniden keşfedileni kucaklayın
Solda: Viola Frey, Untitled (U) Mask of Tragedy, 1995, Nancy Hoffman Gallery
Sağda: Peter Voulkos, Untitled Plate, 1958, Cerbera Gallery
Reed, çağdaş sanatçılar sürekli olarak yeni, çığır açan seramik eserler yaratırken, zemini/temeli hazırlayan birçok sanatçının da olduğunu belirtiyor. Peter Voulkos, Betty Woodman, Ken Price, Toshiko Takaezu, Viola Frey, John Mason, Marilyn Levine ve daha birçok eski sanatçı, seramik hakkında nasıl düşündüğümüzü yeniden tasarlarken muazzam adımlar attılar. Katkıları, güzel sanatlar piyasasına yeni yeni girmeye başladı.
Phillips uzmanı Roddy, “Müzayede evleri sürekli olarak 1960'lardan, 1980'lerden, hatta 1890'lardan izleyicilerimize “tanıtmak” için mükemmel seramikçiler buluyor.” diye belirtiyor. “Bunlar genellikle seramik koleksiyonerleri tarafından oldukça iyi bilinen isimler, ancak amacımız bu kitleyi genişletmek.”
Son müzayedelerin olağanüstü başarısı — 9 Aralık'ta Peter Voulkos’un 1958 tarihli seramik eseri Black Bulerias'ın 1,2 milyon dolara satılması da dahil olmak üzere — erken 20. yüzyılın başyapıtlarına yönelik yenilenen takdirin kapsamını gösteriyor. Roddy'ye göre, bu büyük ölçüde kullanılmayan/yararlanılmayan pazarın kilidini açmanın anahtarı araştırmanızı yapmaktır. “Müzeler ve galeriler, öğrenmek ve daha fazlasını görmek için en iyi kaynaklardan bazıları” diyor. “Ne kadar çok görürseniz o kadar iyi.”
Seramik konusunda uzmanlaşmış kurumları takip edin
Solda: Rudy Autio, Rudy Autio Early Vessel with Nude, 1961, Jeffrey Spahn Gallery
Sağda: Robert Arneson, Cashew Lullaby, 1970'ler, Jeffrey Spahn Gallery
Seramik sanatı, sanat piyasası için çok yeni olduğu için, uzun vadede hangi eserlerin en fazla değeri sağlayacağını belirlemek zor olabilir. İstikrarlı bir yatırım arayanlar için, güvenilir bir kurum veya galeri tarafından temsil edilen, uzman bir sanatçı en iyi seçenektir.
Amerika Birleşik Devletleri'nde, kapsamlı seramik sanatı koleksiyonlarına sahip birkaç özel müze ve kurum bulunmaktadır. Spahn, Everson Sanat Müzesi'ni, Crocker Sanat Müzesi'ni ve Arizona Eyalet Üniversitesi Seramik Araştırma Merkezi'ni tekniğin tarihi hakkında daha fazla öğrenmeye ve koleksiyonerleri herhangi bir potansiyel edinim konusunda bilgilendirmeye yardımcı olacak harika kaynaklar olarak öneriyor.
Reed, yeni ortaya çıkan seramik sanatçılarıyla ilgilenenler için, yeni çalışmaları keşfetmenin en iyi yolunun, “kendilerini yalnızca sergiledikleri sanatçılar hakkında değil, aynı zamanda alandaki diğer sanatçılar hakkında da eğitmeye adanmış galerileri takip etmek” olduğunu söylüyor. Pek çok çağdaş galerinin, “alana gelecek olan bazı büyük sanatçılar için kuluçka merkezleri” olan saygın zanaat okullarını ve misafir sanatçı programlarını yakından izlediğini açıklıyor. Ayrıca, “çamurla uğraşanların ... diğer heykeltıraşları paylaşmaya ve desteklemeye istekli sıkı bir gruba dahil olma eğiliminde olduğunu” belirtiyor. Bu özellik, çağdaş seramik sanatçıları hakkında daha fazla şey keşfetmeyi ve öğrenmeyi oldukça erişilebilir hale getiriyor.
Sosyal medya platformları, gelecek vadeden sanatçıları keşfetmenin bir başka harika yolu haline geldi. New York merkezli çağdaş sanat galerisi ve stüdyo Fort Makers'ın kurucu ortağı Nana Spears, koleksiyonerlerin galerilere gidip onlarda yankı uyandıran işler bularak başlamaları gerektiğine ve ardından çevrimiçi araştırma yapmaları gerektiğine inanıyor. “Bir galeriyi seviyorsanız ve ardından Instagram sayfasına bakarsanız, tüm geçmiş sergilerini görür ve sevdiğiniz bir sanatçıyı bulursunuz,” diye açıklıyor.
Seramikleri sergilemekten korkmayın, ama dikkatli olun
Solda: Lauren Elder, The Singing Rose 1, 2020, Fort Makers
Sağda: Bruce M. Sherman, Lord of the Flora, 2016, Fort Makers
Fayda ile geleneksel ilişkileri nedeniyle, seramikler harika ev eşyaları oluşturur. Bunu akılda tutarak, seramik eserlerin sergilenmesi ve beğenilmesi ve hatta bazen pratik amaçlarla kullanılması amaçlanmaktadır. Fort Makers’ın son Saksı Sergisi (Planter Show), sanat ve işlevsel nesneler arasındaki ayrımı ortadan kaldıran, bitkilerle doldurulmuş bir dizi seramik objeye yer verdi. Spears'ın dediği gibi, “Seramiklerimle sahneler kurmayı seviyorum. Hayatınızı zenginleştireceğini düşündüğünüz şeyleri satın almanızı tavsiye ederim.”
Roddy, seramik koleksiyonerlerine pratik bir öneri sunarak sigara içmemelerini tavsiye etti. “Seramik sanat eserlerinin etrafındaki havada yıllarca var olan sigara dumanı zamanla bir kalıntı bırakabilir” diye açıkladı. “Eskiden parlak renkli olan nesne, karanlık ve donuk bir hale dönebilir.”
Ve tabii ki, seramikler oldukça narindir, bu yüzden güvenli bir yerde sergilendiklerinden emin olun.
İçgüdülerinize güvenin
Solda: Irina S. Zaytceva, Shell Listener, 2018, Duane Reed Gallery
Sağda: Ruby Neri, Pairs, 2020, David Kordansky Gallery
Nihayetinde, seramikleri toplamadaki en önemli faktör, sizi harekete geçiren şeyi takip etmektir. Reed, “Koleksiyonerler her zaman kendileriyle konuşan işleri aramalı.” diyor. “Gerçek yatırım, satın almayı yapan kişinin kalbinde ve o işle yaşamanın hayatlarını nasıl iyileştireceğinde yatıyor.”
Spears, uzun vadeli yatırım eserleri açısından, koleksiyonerlerin bir şekilde kendilerine bahis oynadıklarını ve sadece “iyi olduğunu düşündükleri işi satın almaları” gerektiğini ileri sürüyor. Spears, bu kaliteyi belirlerken, ona her baktığınızda farklı bir şeyler hissetmenizi sağlayacak işler bulmanızı öneriyor. “Peggy Guggenheim gibi en iyi sanat koleksiyonerlerinden bazıları içgüdülerine dayalı hareket ediyor... sadece içgüdülerinize güvenmeniz gerektiyor,” diye belirtiyor.
* Bu metin yazar Jillian Billard'ın Artsy'de yayınlanan makalesinden alınarak çevrilmiştir.