16-23 Eylül 2023 tarihlerinde gerçekleşmiş olan 5. İstanbul Fringe Festival'in uluslararası sanatçılarıyla yaptığımız söyleşi dizisinin yedinci ve son konuğu Alexandros Stavropoulos
Röportaj: Ayşe Draz & Mehmet Kerem Özel
Alexandros Stavropoulos
16-23 Eylül 2023 tarihleri arasında gerçekleşen 5. İstanbul Fringe Festival’de seyirciyle buluşan gösterilerden biri, 2021’deki 3. Istanbul Fringe Festival’de Müze Gazhane’nin açık hava alanında Cinderella’s adlı gösterisini sunmuş olan Yunan koreograf Alexandros Stavropoulos’un, o yapıtında işlediği temaları devam ettirdiği On Wednesdays We Wear Pink idi. Popüler kültürdeki kadınlık anlatılarına yüksek enerjisi ve güçlü görselliğiyle akılda kalan farklı bir bakış sunan yapıtlarıyla tanınan Stravropoulos’un On Wednesdays We Wear Pink gösterisi kadınlık temsillerinin doğasında var olan çeşitli formları ve çelişkileri vurguluyordu.
Şimdi sözü, yapıtının İstanbul’daki gösterimi Onassis Stegi'nin Outward Turn programı tarafından desteklenen Alexandros Stavropoulos’a bırakıyoruz…
(On Wednesdays We Wear Pink, Αlexandros Stavropoulos (Koreografi
Performansın özü sizce nedir?
Bana göre dans ve sanatın özü, farklı kültürlerden ve geçmişlerden gelen insanları bir araya getirme konusundaki olağanüstü yeteneğinde yatıyor. Ortaya çıkabilecek tüm zorluklara rağmen sanat ve dans varlığını sürdürüyor ve toplumu sürekli olarak ileriye taşıyorlar. Doğal afetler, sel baskınları ve yangınlar gibi sıkıntılı zamanlarda dünyanın kargaşayla dolu olmasına rağmen sanatçıların yaratmaya ve ilham vermeye devam ettiğini görmek çok çarpıcı. Sanatsal ifadeye ait bu kalıcı ruh nesilleri aşıyor. Bunun çarpıcı bir örneği II. Dünya Savaşı sırasında, 1940'tan 1945'e değin Walt Disney'in Pamuk Prenses ve Yedi Cüceler, Dumbo ve Bambi gibi sevilen filmleri Avrupa'da yayınlaması. Zanaatımıza olan bu sarsılmaz tutku ve bağlılık beni derinden etkiliyor. Bana göre dansın özü, yaptığımız işe karşı gösterdiğimiz bu dayanıklılık ve sarsılmaz sevgide özetleniyor.
Sanatın dönüştürücü gücüne inanıyor musunuz? Nasıl?
Kesinlikle sanatın dönüştürücü gücüne inanıyorum. Sanat, sınırları aşma, diyalog başlatma ve bireylerle topluluklarda derin duyguları harekete geçirme konusunda çok önemli bir yeteneğe sahip. Bakış açılarına meydan okuma, değişime ilham verme ve insan deneyimine dair daha derin bir anlayış sağlama potansiyeline sahip. Sanat, farklı biçimleri aracılığıyla algıları şekillendirebilir, empatiyi geliştirebilir ve kişisel düzeyde derin bir yankı uyandıran bir ifade aracı sunabilir. Sonuçta bir bütün olarak toplumun zenginleşmesine ve dönüşümüne katkıda bulunabilir.
Bir iş üretirken hangi kaynaklardan beslenir, nelerden ilham alırsınız? Rüyalarınızın işlerinizde etkisi olur mu?
Bir eser üzerinde çalışırken ana ilham kaynaklarım çocukluk anılarımdan ve hayal gücümden geliyor. Çocukluğum hayatımda hayallerin büyük rol oynadığı bir dönemdi. Bu nedenle ilk iki çalışmamda daha genç bir kitleyle, özellikle de çocuklarla ve gençlerle bağlantı kurmayı hedefledim.
(On Wednesdays We Wear Pink, Αlexandros Stavropoulos (Koreografi
Eğer zaten halihazırda bir adı yoksa, üzerinde çalışmakta olduğunuz yapıta adını vermeye ne zaman karar verirsiniz?
Bir eserin koreografisini oluşturma sürecinde, başlık genellikle en son düşündüğüm şey. Bazen son provadan hemen önce bile isme karar verebiliyorum. Ancak On Wednesdays We Wear Pink örneğinde, başlık öncden geldi ve her şey yerli yerine oturdu. Bu başlık sevilen bir Amerikan gençlik filmi olan Mean Girls’ten ilham alıyor. Aynı anda çeşitli yorumlara olanak tanıyan ve hem esprili hem de düşündürücü bir alıntı içeriyor.
Sanatınızı etkilediğini düşündüğünüz biri veya bir sanatçı var mı, varsa kim?
Animasyon dünyasının, özellikle de Walt Disney'in eserlerinin sanatım üzerinde büyük etkisi oldu. Ayrıca 90'lı ve 2000'li yılların popüler kültürü de yaratıcı bakış açımı şekillendirmede önemli bir rol oynadı.
On Wednesdays We Wear Pink, 2022, Onassis Kültür Merkezi, 45 dk., Αlexandros Stavropoulos(Koreografi), Stefania Sotiropoulou, Eleftheria Iliopoulou,Despina Lagoudaki, Gavriela Antonopoulou, Dafni Statha
Dünyanın mevcut durumunu değerlendirdiğinizde, bir sanatçı olarak sizin için en önemli ve acil konu nedir?
Şu ana dek bir sanatçı olarak, aciliyeti olan herhangi bir küresel soruna ilişkin spesifik bir duruş sergilemedim.
2021 yılında İstanbul'da gösterilen Cinderella ve şimdi de On Wednesdays We Wear Pink’te olduğu gibi, eserleriniz kadınlığın popüler kültürdeki temsillerini konu alıyor; On Wednesdays We Wear Pink’te özellikle hangi anlatıları yapı söküme uğratıyorsunuz?
Hem On Wednesdays We Wear Pink, hem de 2021 yılında fringe festivalinde sunduğumuz Cinderella kadınları anlatılarının merkezine yerleştiriyor. Biri imzası olan imza mavisi, diğeri ise imza pembesi ile tanımlanan tek renkli ortamlarla karakterize edilen bir dünyayı paylaşıyorlar. Bu eserler kadınlığın önemli yönlerini araştırıyorlar ancak bunu hem belirsiz bir biçimde hem de mizah ve renkle aşılanmış bir şekilde yapıyorlar. Bu yaklaşım, dans sanatında pek bilgili olmayanlar da dahil olmak üzere daha geniş bir izleyici kitlesi için onları daha erişilebilir hale getiriyor. Sonuç olarak, yaş ve geçmişleri açısından çok çeşitli bir izleyici kitlesinde yankı uyandırıyorlar.
(On Wednesdays We Wear Pink, Αlexandros Stavropoulos (Koreografi
On Wednesdays We Wear Pink’i tek bir cümleye çevirmek isteseydiniz bu cümle ne olurdu?
Kadınlık, yerleşik kimliklerdeki küçük çatlakları, yani özgürlük çatlaklarını açmaya çalışır.
“Fringe” sizin için ne ifade ediyor?
İstanbul Fringe Festivali benim için ayrı bir önem taşıyor; çünkü konu kadınlar olduğunda farklı bir kültüre ve tarihe sahip farklı bir izleyici kitlesiyle etkileşim kurmamı sağlıyor. Cinderella adlı eserimi burada ilk kez sunduğumda, kadın cinselliğinin hassas doğası göz önüne alındığında nasıl karşılanacağı konusunda endişeliydim. Ancak gösteriden sonra, gösteriden güç aldıklarını hisseden kızlardan çok sayıda şükran mesajı aldım. İnanılmaz derecede etkileyici bir deneyimdi.
İstanbul seyircisine söylemek istediğiniz özel bir şey var mı?
Umarım On Wednesdays We Wear Pink İstanbul'daki izleyicilerde de yankı uyandırır ve onlara ilham verir.