İstanbul’un izinde
- Unlimited
- 1 gün önce
- 3 dakikada okunur
Meşher, Hikâye İstanbul’da Geçiyor sergisi kapsamında Çağrışımlar başlıklı panelin ikincisini düzenledi. Panelde, farklı disiplinlerden isimler, serginin kendilerinde bıraktığı izleri ve deneyimlerini paylaşırken, İstanbul’un sanatın çeşitli alanlarında ve hafızalardaki izlerini sürdü
Meşher, Hikâye İstanbul’da Geçiyor sergisi kapsamında düzenlediği Çağrışımlar başlıklı panelinin ikincisini 9 Ekim 2025 tarihinde Divan İstanbul’da gerçekleştirdi. Zeynep Çelik, Leman Yılmaz, Jale Parla, Nisan Ak, Sadık Karamustafa, Elçin Poyrazlar ve Tilbe Saran’ın konuşmacı olarak katıldığı panelin açılış konuşmasını Meşher direktörü Nilüfer H. Konuk yaptı. Panelin moderatörlüğünü ise Hikâye İstanbul’da Geçiyor sergisinin küratörleri Ebru Esra Satıcı ve Şeyda Çetin üstlendi. Sergideki eserlerden yola çıkarak İstanbul’un sanatta ve hafızalarda bıraktığı izlerin farklı bakış açılarıyla ele alındığı panel, izleyicilerin soru ve yorumlarıyla zenginleşti.
Panelin açılış konuşmasını Meşher Direktörü Nilüfer H. Konuk yaptı. Panelin ilk oturumu, serginin küratörlerinden Ebru Esra Satıcı moderasyonunda gerçekleşti. Mimar ve mimarlık tarihi profesörü Zeynep Çelik, Bir Serginin Öne Çıkardığı Sorular başlıklı konuşmasında, Batılı yazarların ve sanatçıların İstanbul’a bakışını oryantalizm kavramı çerçevesinde değerlendirdi. Voltaire, Virginia Woolf ve mimar Le Corbusier gibi isimlerin İstanbul üzerine kurdukları tahayyülleri analiz eden Çelik, İstanbul’un sürekli dışarıdan nasıl algılandığıyla ilgilenen bir şehir olduğunu öne sürdü. Bu bağlamda “Neden Paris gibi şehirlerin böyle bir ilgisi yok?” sorusunu gündeme getirerek, İstanbul’un kültürel temsillerdeki özgün konumuna dikkat çekti. Akademisyen ve proje direktörü Leman Yılmaz, İstanbul: Gizemin Odağında Bir Labirent Kent başlıklı konuşmasında, İstanbul’un polisiye romanlardaki işlevini mercek altına aldı. Şehrin bu türde yalnızca bir dekor değil, bir karakter gibi işlendiğini belirten Yılmaz, Doğu ve Batı’nın kesişim noktası olarak İstanbul’un romanlarda nasıl bir eşik kent haline geldiğini örneklerle gösterdi. Şark Ekspresi ve James Bond gibi kült metinlerde İstanbul’un oynadığı roller üzerinden, kentin gizemli, geçişken doğasını vurguladı. Edebiyat eleştirmeni ve akademisyen Jale Parla, Bir Sergiden Anılara Yolculuk başlıklı konuşmasında, Batı edebiyatındaki Türk ve İstanbul imgelerine kendi kişisel ve akademik geçmişi üzerinden yaklaştı. Lord Byron’ın eserlerinden hareketle 19. yüzyıldaki oryantalist tahayyülün nasıl kurulduğunu inceleyen Parla, İstanbul’un bu tahayyüldeki rolünü yorumladı. Sergideki eserlerin, bellekteki imgeleri nasıl harekete geçirdiğini kendi deneyimi üzerinden aktardı.
Panelin ikinci oturumu, serginin küratörlerinden Şeyda Çetin moderasyonunda gerçekleşti. Orkestra şefi ve müzisyen Nisan Ak, Bir Nota Kapağından Başlayan Macera başlıklı konuşmasında, 1920’lerde İstanbul’da yaşamış, zamanla unutulmuş bir besteci olan E. Milok’un (Emil Hauck) izini sürdüğü çalışmasını anlattı. Hikâye İstanbul’da Geçiyor sergisinde yer alan Pera başlıklı nota kitapçığından hareketle başladığı bu araştırma, Milok’un İstanbul’a ve özellikle Pera’ya dair müzikal yorumlarını ortaya koyuyor. Konuşmanın sonunda izleyiciler E. Milok’un Pera ve Mustafa Kemal Marşı eserlerini Nisan Ak'ın piyano kayıtlarından dinledi. Grafik tasarımcı ve sanat yönetmeni Sadık Karamustafa, Ben İstanbul’a Denizden Düştüm başlıklı konuşmasında, grafik tasarımın İstanbul’la olan ilişkisini kişisel deneyimleri ve görsel hafızadan yola çıkarak değerlendirdi. Amin Maalouf’un Doğu’dan Uzakta romanını bir çıkış noktası olarak kullanan Karamustafa, İstanbul’un çok katmanlı yapısını ve tasarım alanındaki yansımalarını ele aldı. Türkiye’de grafik tasarım eğitiminin gelişiminde önemli bir yer tutan Grafist etkinliğinin kuruluş sürecini aktararak, bu etkinlik sayesinde farklı ülkelerden tasarımcı ve eğitimcilerin İstanbul’a geldiğini, buradan bir “Grafist kuşağı” doğduğunu ifade etti. Yazar ve gazeteci Elçin Poyrazlar, Romancı Biraz da Casustur başlıklı konuşmasında, casusluk edebiyatında İstanbul’un nasıl bir karaktere dönüştüğünü ve Doğu-Batı ekseninde nasıl kurgulandığını inceledi. Graham Greene ve Ian Fleming’in romanları başta olmak üzere, casusluk türünde şehirlerin yalnızca birer fon değil, aktif birer anlatı unsuru olduğunu vurgulayan Poyrazlar, İstanbul’un bu türdeki rolünü entrika, belirsizlik ve dönüşüm üzerinden okudu. Oyuncu Tilbe Saran, Bir Çocuk Yüzü, Bir Sokak Adı, Bir Kitap Sayfası… başlıklı, panelin son konuşmasında 1960’lardan 80’lere uzanan kişisel bir İstanbul anlatısı sundu. Şehrin geçmişindeki detayları, semtlerin dönüşümünü ve toplumsal bellekteki karşılıklarını çocukluk anılarıyla birleştirdi. Sahne ve sinema geçmişinden izler taşıyan bu sunum, belleğin kentsel dönüşümle nasıl iç içe geçtiğine dair duygusal bir güzergâh önerdi. Her iki oturumda da konuşmacıların sunumlarının ardından soru-cevap bölümü düzenlendi.
İstanbul'un edebiyat dünyasında nasıl temsil edildiğini çok yönlü bir biçimde gözler önüne seren Hikâye İstanbul'da Geçiyor, Ömer Koç Koleksiyonu'nda yer alan ve 16. yüzyıldan günümüze uzanan dönemde yazılan yaklaşık üç yüz eserden oluşan seçki, fantastik hikâyelerden grafik romanlara, bilim kurgu ve casusluk anlatılarına kadar geniş bir çeşitlilik sunuyor. El yazmaları, nadir baskılar, gravürler, film afişleri ve görsel sanatlar gibi farklı materyallerle desteklenen sergide yer alan yayınlardan öne çıkan 10 kitabı derlediğimiz dosyayı Art Unlimited'ın 88. sayısında okuyabilirsiniz.
Hikâye İstanbul’da Geçiyor'un kavramsal çerçevesi üzerine Meşher Direktörü Nilüfer H. Konuk ve serginin küratörleri Şeyda Çetin ile Ebru Esra Satıcı'nın düşüncelerini de içeren haberi buradan okuyabilirsiniz.
Sergiyi, 18 Ocak 2026 tarihine dek Meşher’de ziyaret edebilirsiniz.
Yorumlar