Cam sanatçısı Felekşan Onar’ın 2017’de üretimine Berlin’de başladığı, farklı coğrafyalarda var olabilmeye çalışan mültecilere atıfta bulunun yerleştirmesi Perched 3 Eylül’den itibaren Dresden Devlet Müzesi Şam odasında sergileniyor. Sergiyle eş zamanlı olarak sanatçının aynı ismi taşıyan kitabı da izleyiciye sunuluyor
Felekşan Onar, Perched, 2017, Fotoğraf: Dario J. Lagana
2018’de Berlin Bergama İslam Eserleri Müzesi’nde ve akabinde 2018-2019’da Londra’da Victoria & Albert Müzesi’nde gösterildikten sonra, Dresden Devlet Müzesi Şam odasında gösterilen Perched, kanatları kapalı formda cam kuşlardan oluşuyor. Eserin sergilendiği Şam odası ise dönemin Suriye iç mimarisi örnekleri arasında farklı bir estetiğe sahip olmasının dışında, hikâyesiyle de çok özel bir konuma sahip. 1899 yılında Alman bir koleksiyoncu tarafından sipariş edilip yerel ahşap ustaları tarafından yapılan bu kabul salonu, yüksekliği bir şekilde yanlış ölçülerde sipariş edildiğinden Almanya’ya geldiğinde ne yazık ki bir araya getirilip kurulamıyor. 1930’da Dresden Müzesi’ne bağışlanan ve restorasyonuna ancak 1997’de başlanan eserin restorasyon çalışması 2020’de tamamlandı. 3 Eylül 2020’de ilk defa gösterime açılacak olan Şam odasının içinde sergilenecek olan Perched, bu tarihsel yapıt ile izleyiciye yeni bir mekânsal birliktelik sunmayı amaçlıyor.
Perched’ün yolculuğu ise bu zamana kadar, simgelediği varoluş hikâyesinin tersine farklı bir yönde ilerliyor. Kökünden koparılıp politik ve ekonomik sebeplerle farklı coğrafyalarda var olabilmeye çalışan mültecilere atıfta bulunun eser, dünyanın önde gelen müzelerinde sergilendi. Şimdi de sergileneceği yer Şam odasında Onar, uzun zamandır üzerinde çalıştığı Perched kitabını da sergi açılışı ile birlikte beğeniye sunmayı hedefliyor. Dresden’deki bu anlamlı sergiyle eşzamanlı olarak, sanatçının uzun zamandır üzerinde çalıştığı Perched adlı kitabın lansmanı da yapılacak. Sanatçı Felekşan Onar, bu göçebe cam kuşların sanatsal yolculuğunun kitaba dönüşmesini şöyle özetliyor: ‘’Perched’ü şekillendirirken bana ışık tutan yıllar önce okuduğum bir kitaptı. Louis de Bernières’in eseri Birds Without Wings, camdan üfleyerek ürettiğim kanatları kapalı kuşların çıkış noktası. Bu cam kuşların sergilenme hikâyelerinin de evrilip kitaba dönüşmesi kendi içinde bir süreci benim için tamamlıyor.’’
Basım ve dağıtımı Paul Holberton Publishing, tasarımı Studio Pul ve koordinasyonu Yavuz Parlar tarafından yapılan kitap, eserin sergilendiği müzeleri temsilen Bergama İslam Eserleri Müzesi direktörü Prof. Dr. Stefan Weber, V&A küratörü Mariam Rosser-Owen, Dresden Müzesi küratörü Stefanie Bach’ın yazılarını ve eserin üretiminin gerçekleştiği Berlin Glassworks’ün kurucusu Nadania Idriss’in metinsel katkılarını içeriyor. Kitap, Louis de Bernières’in Perched’den esinlenerek kaleme aldığı kısa hikâyeye yer verirken, Dario J. Lagana ‘nın gözünden Perched görselleri ve bağımsız küratör ve yazar Glenn Adamson’ının Onar ile yaptığı söyleşi ile son buluyor.