Çağdaş fotoğrafçılığın en önemli figürlerinden biri olan Nobuyoshi Araki, Shi Nikki (Private Diary) for Robert Frank serisiyle, Bourse de Commerce’de izleyiciyle buluştu. Sergi 14 Mart 2022 tarihine kadar ziyaret edilebilir
Yazı: Zeynep Gülçur
Nobuyoshi Araki,Shi Nikki (Private Diary), 1993
Eşi Yoko Aoki'nin ölümünden üç yıl sonra, 1993 yılında çekilen bu seri, 101 siyah-beyaz fotoğrafı bir araya getiriyor. İster stüdyonun sadeliğinde, ister yatak odasının mahremiyetinde olsun, Araki kadın modellerini tamamen önden, açık ve tavizsiz pozlarda ve erotik senaryolarda yakalıyor.
Yokohama Müzesi'ndeki sergisi sırasında 101 fotoğraftan oluşan bu koleksiyonu Amerikan fotoğrafçı Robert Frank’e adayan Araki fotoğraflarında arzuyu ve kaybı sorgulayarak yakın çevresinin bir araştırmasını ortaya koyuyor.
Sanatçı; seks, yoksunluk, şehir hayati ve sonsuzluk gibi temalarıyla kadın figürleri, Tokyo sokakları, gökyüzü, natürmort çalışmaları etrafında ritmik bir anlatı geliştiriyor.
Araki'nin çalışmaları, deneyimlediği, yaşadığı ve daha sonra kurguya dönüştürdüğü gerçeklikle doğrudan ilişkisiyle tanınır. Bu yaklaşım, sözde “nesnel” bakış açısıyla yalnızca gözlemleyen ve kayıt yapan bir muhabirin yaklaşımından çok farklıdır.
Nobuyoshi Araki,Shi Nikki (Private Diary), 1993
Araki 1960’lar ve 70’ler Amerika'sındaki öznel ve kişisel röportajlardan uzaklaşıp kurguya geçen Yeni Gazeteciliğin öncülerinden Joan Didion, Tom Wolfe, Norman Mailer gibi yazarların jenerasyonundan çok da uzak değildir. Sanatçı, belki de kendi bireyselliğini konu edinerek daha da ileri gitmenin peşindedir. Dolayısıyla bu fotoğrafik mozaik, sanatçının karmaşık düşünce yapısına, duygularının, dürtülerinin yansımalarına ve sanatçının özüne işaret ediyor. Konusu ne olursa olsun, en bayağısından en ihtiraslısına kadar her kare, onun zaman deneyiminin anlatısında yerini buluyor.
Robert Frank için 101 Eser serisinin gücü; anlatının, bir figürün diğerinin yerini aldığı, konuların birbirini tekrar ettiği, yatak odasının yerini kamusal alanlara bıraktığı, öncesi ve sonrası, yaşam ve ölümün ince çizgisinin var olduğu, mantıksal olmaktan çok duygusal, kuralcı olmayan bir öneriyle sınırlı olduğu gerçeğinde yatmaktadır.
Nobuyoshi Araki,Shi Nikki (Private Diary), 1993
Kadın modeller yokluk hissini vurgulayarak ölen eşinin avatarları gibi davranıyorlar. Japon erotik kinbaku pratiğinin hâkim olduğu, bayağılık atmosferi, güçlü cinsel gerilim anlarıyla noktalanıyor. Sıkı bağlama anlamına gelen kinbaku, hem estetik hem de cinsel çekiciliği ile takdir edilen bir tür Japon esaretidir. Kökleri Edo Döneminden (1603-1868) geleneksel bir dövüş sanatı olan shibari'den gelmektedir.
Duyguların ifadesinin onaylanmadığı toplumda, kinbaku'nun neden olduğu rahatsızlık merkez öğe haline gelir. Burda Kinbaku'yu yorumlamak izleyiciye kalmıştır.
Bu eser artık çağdaş dönemin bakış açısıyla karşı karşıyadır, 1990'lardan bu yana, özellikle toplumun kadınlara bakış açısındaki değişim, eserinde algılanmasında değişikliğe yol açıyor.
Fotoğrafın ve fotoğrafçılığın görevi tarihsel bir akışa yakalanmış insanoğlunun Bourse de Commerce bilgilerini ve karmaşık yapısını ortaya koymak ve hatta ötesine geçmektir. Mathieu Humery küratörlüğündeki Japon fotoğrafçının sergisini 14 Mart 2022 tarihine kadar de ziyaret edebilirsiniz.