GalataPerform’un düzenlediği ve Türkiye’nin ilk oyun yazarlığı festivali olma özelliğini taşıyan Yeni Metin Festivali bu yıl 11. kez düzenlendi. 26 Kasım – 4 Aralık 2022 tarihleri arasında gerçekleşen festivalin teması “Korku” idi. Festivalde, oyunları Türkçeye çevrilerek sahnelenmiş okumaları gerçekleştirilen oyun yazarları ile yaptığımız sohbetlerin ikinci konuğu Danimarka'dan Christian Lollike
Röportaj: Ayşe Draz & Mehmet Kerem Özel
Christian Lollike, Fotoğraf: Emilia Therese
Yeni Metin Festivali kapsamında bu yıl ilk ayağı yapılan Nordic Focus (İskandinav Odağı)’nın katılımcıları arasında Danimarkalı oyun yazarı ve tiyatro yönetmeni Christian Lollike da vardı. Danimarka Büyükelçiliği, Danimarka Kültür Enstitüsü, Danimarka Dışişleri Bakanlığı, Danimarka Kültür Bakanlığı, Danimarka Konsolosluğu, İsveç Başkonsolosluğu, İsveç Araştırma Enstitüsü ve İsveç Sanat Konseyi tarafından desteklenen etkinlik kapsamında Lollike’ın Kozmik Korku Ya Da Brad Pitt’in Paranoyaya Kapıldığı Gün adlı oyununun okuması da gerçekleştirildi. Sahne ve enstalasyon sanatıyla tiyatrolarda, kamusal alanlarda ve sanal platformlarda çalışmış olan Lollike, birçok tiyatro metni üretmekte. Oyunları Avrupa içinde ve dışında sahnelenmeye devam ederken, yönetmen olarak; bale, opera enstalasyonu ve bir siyasi parti yönetti. Danimarka’nın yenilikçi oyun yazarı ve sanatçılarından biri olarak gösterilen Lollike, ülkesinde çok sayıda sahne sanatları ödülü kazandı. Christian Lollike, Sort/Hvid'de Sanat Yönetmenliği görevini sürdürüyor.
Kozmik Korku Ya Da Brad Pitt’in Paranoyaya Kapıldığı Gün
İyi bir oyunun/oyun yazarlığının özü sizce nedir?
Dünyamız hakkında bilmediğimizi bilmediğimiz bir şeyi söyleyebilmeniz. Çoğu zaman bunu nasıl anlattığınızla ilgili.
Sanatın dönüştürücü gücüne inanıyor musunuz? Nasıl?
Okulda projelerimi bilen birçok insanla tanıştım. Onları nasıl etkilediğini anlatıyorlar. Bu bence bir dönüşüm. Ayrıca performanslarımdan bazılarının insanların bir şeyler hakkındaki düşüncelerini değiştiren bir tartışma yarattığını düşünüyorum. Bu bana yeter.
Bir metin üzerinde çalışırken hangi kaynaklardan beslenir, nelerden ilham alırsınız? Rüyalarınızın işlerinize etkisi olur mu?
Geleceğe dair hayallerimle ve umutlarımla iş üretiyor ve neden böyle olduklarını anlamaya çalışıyorum. Hangi fikirler üzerine inşa edildiklerini anlamaya...
Kozmik Korku Ya Da Brad Pitt’in Paranoyaya Kapıldığı Gün
Eğer zaten halihazırda bir adı yoksa, üzerinde çalışmakta olduğunuz yapıta adını vermeye ne zaman karar verirsiniz?
Yazmaya başlamadan önce veya bitirdikten çok sonra olabilir ve bazı oyunlar asla doğru başlığı bulamayabilir. Ve bundan nefret ediyorum.
Size ilham verdiğini düşündüğünüz bir yazar, sanatçı veya biri/leri var mı, varsa kimler?
Etkilendiğim çok kişi var. Sanırım David Bowie ilkti. Bir şekilde bana yazar olarak tek bir iç sesin olmadığını öğretti. Farklı maskelerle çalışabilindiğini ve bu şekilde stili değiştirebileceğinizi. Søren Kiekegaard aslında aynısını yaptı. Dostoyevski ve Nietzsche ise hayata ve sanata yaklaşımımda üzerimde en fazla etkiye sahip olan iki yazar.
Dünyanın mevcut durumunu değerlendirdiğinizde, bir sanatçı olarak sizin için en önemli ve acil konu nedir?
İklim değişikliği hala acil. Bence tüm özgürlük anlayışımızı tamamen değiştirecek. Ve zaten dünyayı dramatik bir şekilde değiştirmekte.
Oyunlarınızdan biri başka bir dile tercüme edilirken en temel endişeleriniz ne oluyor?
Mizah ve şiirin kaybolması.
Kozmik Korku Ya Da Brad Pitt’in Paranoyaya Kapıldığı Gün
Yapıtlarınızın daha çok yerel kültür/toplumda mı bir yankı bulduğunu yoksa daha çok evrensel bir yankılanmaya mı sahip olduğunu düşünüyorsunuz?
Batı medyasında anlatılan pek çok konuyu ele alıyorum ama umarım çalışmalarım diğer kültürlerde de yankı buluyor. Eğer bulmuyorlarsa hayal kırıklığına uğrardım.
Kozmik Korku Ya Da Brad Pitt’in Paranoyaya Kapıldığı Gün adlı oyununuz, Yeni Metin Festivali kapsamında sahnelenen okumada İstanbullu seyirciyle buluştu. Bu oyunu yazma fikri nasıl ortaya çıktı ve yazma süreci nasıl gelişti?
Buna kısaca cevap vermek mümkün değil. Oyun yazma sürecim bir yıla yayılıyor. Ve bu iş Berlin'deki Marxim Gorki Tiyatrosu tarafından ısmarlandı.
Tiyatro metinleri yazmanın yanı sıra bale yapmaktan, opera yerleştirmesine, siyasi parti kurmaya kadar çeşitli uğraşlarınız oldu. Kendinizi sadece gösteri sanatları alanıyla veya sanatsal üretiminizle sınırlamamanın artıları ve eksileri nelerdir?
Artıları: Farklı ortamlar farklı şeyleri ifade edebilir. Her bir medyumdaki gücü bulursanız, size çok fazla sanatsal özgürlük tanınır. Ancak her zaman doğru ortakları bulmanız gerekir.
Eksileri: Bir alanda gittikçe daha iyi hale gelebilen bazı sanatçılara hayranım. Bazı yazarlar gibi. Pek çok şeyde yarı iyi olma riskini alırsınız.