16 Mayıs 2019’da gerçekleşen Borusan İstanbul Filarmoni Orkestrası’nın Lütfi Kırdar sahnesinde verdiği Sascha Goetzel 10. Yıl Konseri’nde Carlito Dalceggio da eşzamanlı bir performans gerçekleştirdi. Sanatçıyla bir araya gelip kurumla olan uzun soluklu işbirliğini ve resim pratiğini konuştuk
754 kelime
Sascha Goetzel 10. Yıl Konseri'nden görüntü, Borusan İstanbul Filarmoni Orkestrası ve Carlito Dalceggio
İstanbul’da performansınızı izleme fırsatı bulduk. Sasha Goetzel tarafından yürütülen Borusan’ın klasik orkestrası eşliğinde bir resim yaptınız. Bu tip performansları sıkça yapıyor musunuz?
Resim yapmak bir sanatçı için oldukça özgürleştirici bir eylem, aynı zamanda izleyicinin de yaratım sürecine şahit ve dahil olabileceği bir an. Resim yapmaya başladığımdan beri bunu bir performans haline getirmekte ilham veren şey işte bu anın arayışı oldu.
Benim için resim ve müzik birdir. Stüdyomda resim yaparken mutlaka yüksek seste müzik açık olur; bu müzik dünyanın her yerinden olabilir; bir Afrika kabilesinin müziğinden Tibet’in kutsal müziğine, serbest Cazdan tasavvuf müziğine, Afrika’nın çöllerinden, klasik veya elektronik müziğe… Beni transa soktuğu müddetçe tarzının bir önemi yok.
Dünyanın bir çok yerinde bu tip performanslar yaptım, birçok farklı kültürden, farklı DJ ve müzisyenlerle çalıştım. Bunların aralarında Hindistan’dan çingene müzisyenlerle yaptığım performansı da sayabiliriz, Meksikalı kabilelerle de (orada DJ Acid Pauli ve Bahramji ile çalışmıştım). 2010 yılında yine İstanbul’da Borusan Müzik Evi’nin açılışı için Mercan Dede sahnedeyken devasa bir tuvale resim çizmiştim. Mercan Dede ile 1998 yılında Montreal’de tanışmıştık, ben o sıralar Street Theatre Festival’in kurucusuydum. Kendisini bizimle performans yapmaya davet ettim ve o andan sonra hep derinden bağlı olduğumuzu hissettik. Tanışmamızdan beri beni kendi kültürünü keşfetmem için yönlendirmiştir.
O zamanki deneyiminizle son performansınızın deneyimini nasıl karşılaştırırsınız?
Geçtiğimiz defa, Mercan Dede ve benim yarattığımız multi-media sergi İstiklal Caddesi’nin üzerinde bulunan Borusan Müzik Evi’nde sergilenmişti. Burada yaratım ritüelini halka açmak için stüdyoda çalıştığımız anların videosunu ikinci kata yerleştirmiştik. Bu bölge İstanbulluların çok bağlı olduğu bir bölge. Ayrıca sanata olan takdirleri çok saf ve geniş. Bu sergiyle deneysel sanatın çok farklı yönlerini araştırabilmiş, bir deneyim yaratabilmiştik.
Sascha Goetzel 10. Yıl Konseri'nden görüntü, Carlito Dalceggio
Çok seyahat eden ve farklı kültürlerden ilham alan bir sanatçısınız. İstanbul’dan nasıl bir ilham aldınız?
İstanbul’la çok eskiden kalma bir ittifakım varmış gibi hissediyorum; mistik ve gizemli, cüretkar ve moral verici, insanlığın mitolojisine ağıt tutan bir şehir. İstanbul’u bir şehirden çok bir evren gibi görüyorum, burada duygular ve renkler farklı katmanlarda bir araya gelerek kozmik bir dans ortaya koyuyorlar. Çok enerjik bir şehir, bana çokça ilham veriyor ve fırçamı özgürce sallamamda yardımcı oluyor. Ayrıca burada müzik, şehrin ruhu gibi. İnsanlar arasındaki iletişim, değiş tokuş çok zengin. Özellikle Doğu’nun Batı’yla birleştiği bir yerde bulunmak bana çok şey kattı. Özünde barok tarzı barındıran, aşırıların şehri, tıpkı benim gibi.
Kültür ve hikayeleri sanatınıza nasıl dahil ediyorsunuz?
Son yıllarda mitolojilerin merkezine inmeyi, kültürler ötesi bir gezi yapmayı ve insanlığın özünü kavramaya çalışmayı yeğliyorum. Burada yapmak istediğim, bütün sınırları yok ederek dünyanın her noktasından ilham alabilmek. Bütün kültürler insanlığın geleceği için çok değerli ve hayati, onları korumalı ve beslemeliyiz. Benim en kutsal ilhamım kaligrafiden gelir. Burada resimlerimin sırrı bulunur. Aynı zamanda tasavvufa karşı da büyülü bir bağlılığım var. Bana göre gezegenin ve evrenin hareketine ayak uydurmak özgür olmanın tek yolu.
Sascha Goetzel 10. Yıl Konseri'nden görüntü, Borusan İstanbul Filarmoni Orkestrası ve Carlito Dalceggio
Müzik işinizi nasıl etkiliyor?
Müzik benim işimin ta kendisi; ben müziği çizerim, müzikle birlikteyim, müzikle hareket ederim. Yaptığım resimlerde de müziğin içinde barındırdığı mitolojik imgeleri iletiyorum sadece. 16 Mayıs’taki harika konserde Borusan Orkestrası’yla provalar için üç gün geçirdim ve onlar çalışırken bende resim yaptım. İkinci gün bir aydınlanma yaşadım; orkestra mükemmellikken benim performansım bir önseziydi. Orkestra bütün olarak “bir”ken, benim fırçam “bir”de bütündü.
Çalışırken hangi tür müzikleri dinlemeyi tercih ediyorsunuz?
Stüdyomda çalışırken genelde bir çalma listesi hazırlarım ve bu liste benim fırçamı yönlendirir. Bir çok türü bir arada dinlediğim seanslar yaratırım; Claude Debussy’nin klasik parçalarından Nusrat Fateh Ali Khan’a, Tinariwen’den Mali’ye, Lum’un elektronik kabile müziğinden John Coltrane ve Miles Davis’in jazz’ına, Concrete’in derin techno’sundan Allen Ginsberg’in şiirlerine, hatta African Head Charge ve Floating Points’in deneysel parçalarını art arda dinlerim. Mercan Dede’nin yakın zamanda yeni parçaları da yayınlanacak, orada yeni bir yönelim var, heyecanla bekliyorum.
Sascha Goetzel 10. Yıl Konseri'nden görüntü, Borusan İstanbul Filarmoni Orkestrası ve Carlito Dalceggio
Kendinizi bir sanat akımına bağlı görüyor musunuz?
Ben kendimi dünya sanatına bağlı görüyorum. Vakit geçirdiğim her kültür benim ruhumu ve sanatımı derinden etkiledi. İnsanların ruhundan geçtiğim bu uzun yolculuğu yapmasaydım bugün olduğum bu kişi olamazdım.
O halde sanatınızdaki asıl odak nedir?
Ben insan varlığını yüceltmek, ilham vermek ve hayal gücünü tetiklemek için sanat yaparım. Benim sanatım ruhun serbest bırakılması için bir manifestodur. Ayrıca sanat mecraları arasındaki sınırları akışkanlaştırmayı yeğliyorum, resimden heykele, filmden edebiyata veya performansa… Ben sanat sunumunun ve deneyiminin yeni yollarını yaratmakla ilgileniyorum; yani hayatın, deneyimle birbirine geçmesi.
Sanat bir ürün değildir. Evrenden gelen Şamanik bir enerjiyi sanatçı, bir insanlık görevi olarak evrensel ışığa dönüştürür. Sanatımın da gerçeklik limitlerini aşıp dünyanın her noktasına ilham verebilmesini umuyorum.
Sascha Goetzel 10. Yıl Konseri'nden görüntü, Carlito Dalceggio ve Sascha Goetzel