Sarı Denizaltı Sanat İnisiyatifi’nin Kültür için Alan tarafından desteklenen Hiçbir Şey Olmadığında başlıklı güncel sanat projesinin sergisi, Günseli Baki ve Yücel Tunca’nın küratörlüğünde 9 Ekim saat 19:00’da İzmir, Alsancak'taki Çatı Sanat Alanı’nda açılıyor. Fransız sosyolog ve edebiyatçı Georges Perec’in “Hiçbir şey olmadığında, ne oluyor?” sorusundan yola çıkan sergi, gündelik hayatın kendi dinamiği ve ritmi içinde günümüz koşullarında giderek daralan hayatımıza yeniden bakmayı deniyor
Okan Pulat, Sıradan, 2018 - 2021, HP yarı mat kağıda dijital baskı fotoğraf, 70x100cm
Farklı disiplinlerden bağımsız sanatçıları buluşturarak, sanatçıların tanıklıkları, deneyim aktarımları ya da sezgisel üretimleriyle gündelik hayatın beslendiği sisteme, sıradan olana, üzerinde hiç düşünmediklerimize yakından bakmayı amaçlayan Hiçbir Şey Olmadığında, Ali Kanal, Aslıhan Güçlü, Ateş Alpar, Can Tanrıseven, Didem Erişkin, Ekin İdiman, Kıvılcım S. Güngörün, Selin Yağmur Sönmez, Sezgi Abalı, Okan Pulat, Zekiye Buğurcu, Zeynep Merve Çiçek’in çalışmalarına yer veriyor. Projenin tüm üretimleri sergiyle birlikte açılacak olan hicbirseyolmadiginda.com web sitesinde yer alırken, sergi kitabı da açılışla birlikte izleyiciye sunuluyor.
Sergiye inisiyatifin YouTube kanalından Mayıs ayından Ağustos ayına kadar çevrimiçi gerçekleştirilen; Seher Uysal, Ezgi Bakçay, Rafet Arslan, Metehan Özcan, Orhan Cem Çetin, Zeyno Pekünlü, Ekmel Ertan, Sezgi Abalı, Serhan Ada, Selin Yağmur Sönmez ve Yücel Tunca’nın kendi sanatsal pratiklerini ve gündelik hayat bağlamında sanat ilişkisini anlatan Gündelik Hayatın Sanatı Konuşmaları dizisi eşlik ediyor.
24 Ekim tarihine kadar devam edecek olan serginin küratörleri Günseli Baki ve Yücel Tunca’nın, projenin oluşumundaki kavramsal düzlemi ve üretimlerin arka planına dair kaleme aldıkları metni sizlerle paylaşıyoruz:
“Galileo, gövdesini yıkar ve silkelenir: Sütü masaya koy…’
Henri Lefebvre’nin Gündelik Hayatın Eleştirisi kitabının önsözünde bahsettiği Brecht’in bilgi kahramanı Galileo üzerine yazdığı piyes bu ‘kahramanlıktan çıkarma’ cümlesiyle başlar. Gündelik yaşamı arındıran, kirlilikleri süzen, soylu ve görkemli sınırlar vererek temsil eden klasik tiyatronun aksine Brecht’in gündelik hayata nüfuz eden epik tiyatrosunun gündelik hayatı arındırmayan, çelişkilerini aydınlatan yanından bahseder. O zaman biz de önce ’sütü masaya koyalım…’; kahramanlıkları, büyük ve olağanüstü olayları bir kenara bırakıp, ayaklarımızı toprağa basalım ve gündelik hayatımızda aşina olduklarımıza bakalım; sorgulamadıklarımızdan, bakıp da görmediklerimizden bahsedelim. George Perec’in '... hakikatimizi nafile yakalamaya uğraştığımız nice soru arasında bütün bunları aynı derecede, hatta daha da önemli kılan da bu'dur dediklerini, ‘önemsiz ve değersiz’ gibi görünen şeyleri anlatalım. Belki de o zaman anestezi halindeki bedenimizde bir temas duyumsarız. Kaldırım taşlarının altındaki kumsalı görebilir, avuçlarımızın arasından akan suyu, yanağımıza değen rüzgarı hissedebiliriz.
Gündelik hayatın sıradanlıklarından, bakıp da göremediklerimizden bahsetmek ve yeniden sorular sormak üzere Hiçbir Şey Olmadığında güncel sanat sergisi için sıradanın peşinden koşan, mucizeyi olağan-içinde arayan edebiyatçılar, yaşamı kucaklayan düşünürler, sanatı hayatla kaynaştıran avangardlardan ilham alarak on iki sanatçıyla bir araya geldik. İnsanın gündelik hayatından toplumsallığa uzanan çizgide özgürleştirici olana, 'aşina'ya sarıldık. Bazen hiç beklemediğimiz anda karşılaştığımız bir nesneye, önünden geçip giderken fark etmediklerimize, bazen bir günümüze, gerçekleşemeyen planlarımıza, gazetelerde yazılmayanlara, duymak istemediklerimize, bazen de yanı başımızdaki şeylere ve zamanın uçurumdayken sezgilerimizin bize hissettirdiklerine yakından bakmaya çalıştık.
Ali Kanal, şeylere verdiğimiz değerin aslında onlara yüklediğimiz anlamlar olduğundan bahsederken, yıkıntılar arasında karşılaştığında kendisini şaşırtan bir nesneyi sergi mekanına taşıyarak, zamansız ve mekansız bu nesneyi yüceltiyor.
Solda: Ali Kanal, Rölik, 2021, Buluntu nesne
Sağda: Ateş Alpar, Taşıdıklarımız, 2021, HD Video 55’’loop
Aslıhan Güçlü, insanın ancak günlere, aylara, haftalara, yıllara bölerek fark ettiği zamanın, pandemi döneminde eve kapanarak geçirdiği süreye, süreninse bir sezgi alanına dönüştüğünü anlattığı çalışmasında, bize içsel ve dolaysız yaşamın içinden bir otoportre çiziyor.
Ateş Alpar, susturulanların taşıdıklarına dikkat çekiyor, sıradanlaşanı yeniden görünür kılmak istiyor; konuştuğu halde sesini duymadıklarımızla göz göze getiriyor bizi.
Can Tanrıseven, önünden geçip fark etmediğimiz apartman isimlerine dikkat çekiyor. Artık görmeye aşina olduğumuz, inşaat firmalarının isimlerini altın harflerle yazdığı, reklam panolarına dönen apartmanların aksine maddeye karakter veren isimleri, belki de şehrin sevinçli şiirini gösteriyor bize.
Can Tanrıseven, Apartname, 2021, Hp yarı mat kağıda dijital baskı fotoğraf, 20x30cm
Gilles Deleuze’un kavramlarla yaşam arasındaki mesafeyi aşan, varlığı statik kavramlar yerine dinamik kavramlarla ele alarak yaşamı kucaklayan olumlayıcı yaklaşımı bir afişte karşımıza çıkıyor. Didem Erişkin’in Varlık, Süre, Fark isimli görsel tasarımında kavramlar bazen birbirinin içine geçiyor, bazen ayrışıyor, sonsuzluğa doğru akıyor ama kuşkusuz ki birlikte dans ediyorlar.
Solda: Aslıhan Güçlü, Dolaysız, 2021, HD Video 59’’loop & HP yarı mat kağıda dijital baskı fotoğraf 40x60cm
Sağda: Didem Erişkin, Varlık, Süre, Fark, 2021, Dijital baskı afiş, 70x100cm
Ekin İdiman, metropol insanını sistemin kendisini her gün yeniden üreten bir mikroorganizmaya benzettiği üç boyutlu mekansal video haritalama yerleştirmesinde, çevresine, bedenine ve emeğine yabancılaşan insanın kentsel mekanını, temsili bir etkileşim ağı olarak işliyor. Çalışmada kentsel mekan artık verili kodlarla hareket eden insanın sisteme hizmet eden tekdüze yaşantısının bir tahayyülü, her gün yeniden ürettiğimiz düzenin kendisi de çağımızın en büyük enfeksiyonudur: İllüzyon aslında hayatın kendisidir.
Ekin İdiman, Infection: NETWORK, 2021, Üç boyutlu video projeksiyon haritalama yerleştirmesi
Kıvılcım S. Güngörün Massa Tasarısı çalışmasında, gündelik hayatımızın içindeki nesnelerle oynuyor. Kıvrımlı bir dal parçası, bir toka, yanan bir fener, yan yana dizilmiş taşlar, yamuk bir çivi… Bulunduğu zamana ve mekana artık ait olmayan bu hafıza nesneleriyle bize zaman yolcusu bir çocuğun rüyasını anlatıyor ve nesnelerin temsilleriyle boş bir parantez bırakıyor masaya. Belki o boşluğun da büyülü bir tonu vardır.
Kıvılcım S. Güngörün, Massa tasarısı, 2021, Karışık teknik dijital baskı
Hayatımızdaki tekdüzelik, fark edilmeyi bekleyen imgeler ile dolu. İmgeler biriktirilmeyi bekleyen sözcükler gibi; söylenen işitilmeyen sözcükler; bakılan ama görülmeyenler. Okan Pulat, gündelik hayatımızda sıradan oldukları kadar sıradanlıktan uzak olanları fotoğraflıyor; imgeler birer sözcük olarak yankılanıyor zihnimizde.
'Aşina olunan bilinmez.' diyordu Hegel. Bizim için tanıdık olan, bize yakın olan her şey aslında bir anlamda bizim için birer yabancıdır. Selin Yağmur Sönmez’in kolajları, yaratıcı ve özgürleştirici olanın aşina olanda yattığı fikrinden hareketle yanı başımızda duran sıradan nesnelere yeniden bakmayı öneriyor.
Solda: Selin Yağmur Sönmez, Soyut Gündelik, 2021, Kolaj 27x27 cm
Sağda: Sezgi Abalı, Hiç, 2021, HD Video 1’54’’loop & mekana yerleştirme
Sezgi Abalı, var oluş ve yok oluş arasında gidip gelen insanın, boşluğu duyumsamaya başladığında özgürleşen varlığını bir rüzgar sesi eşliğinde anlatıyor. Kendimizle başka tür bir karşılaşmanın temsiline ise bir kutunun içinde rastlıyoruz. Her an dokunabileceğimiz kadar bizden olanın, hiçbir şey ya da hiç kimseye dönüşmeden önceki nafile çabası bu belki de.
Zekiye Buğurcu Günce isimli çalışmasında herhangi birinin güncesinden bir sayfa paylaşıyor. Deniz kenarında izlediği akasya ağacını, balkonda kahve içerken hissettiği rüzgarı, rüyasında gördüğü mavi mor enginar tarlasını, starlice çiçeğini anlatıyor o sayfada. Ve bir rüya betimliyor kömürle çizdiği güncesinde; hiç kimsenin rüyasını...
Solda: Zekiye Buğurcu, Günce, 2021, Kontrplak üzerine füzen, 130x90cm
Sağda: Zeynep Merve Çiçek, Geçmişe müdahale edildi mi?, 2021, Tuval üzerine akrilik boya, dikiş, 130x150cm
Yaşanamayanların sancısını çekebilir miyiz? Planlarımız altüst olunca ne hissederiz? Zeynep Merve Çiçek Olmayan Günlük çalışmasında pandemi döneminde gerçekleşemeyen planların kendi üzerindeki etkilerini aktarırken, Geçmişe müdahale edilebilir mi? çalışmasında bizden; gündelik hayatın içindeki sıradan insandan, gazetelerde yer alan ama hemen unutabildiğimiz yakın geçmişten bahsediyor: ‘… biri acıktı, biri doydu, biri adaleti bulamadı, biri üretti, biri tüketti, biri kalktı, biri parladı sonra biri gördü, biri hiç görmedi…’
Sütü masaya bırakıyoruz.”