top of page
Ara

2019 Singapur Sanat Haftası: Herkes için bir fedakarlık


Bir zamanların ana aktörü Art Stage’in iptaliyle bu senenin göze çarpan festivali şehir devletin şimdiye kadar deneyimlediği en reflektif temsilleri topladı. Yerel bir bakışla Teo Jing Yi olanları değerlendirdi

Çeviri: Dılşa Ritsa Eşli

Galeri Yavuz’dan (Singapur) Yeo Kaa (1989, Filipinler doğumlu), S.E.A Focus açılışındaWUD YA DO IT (YAPAR MIYDIN) performansını sergiliyor (Fotoğraf: S.E.A. Focus, S.E.A. Focus izniyle)

Art Stage’nin ani iptali sektörde bir şok hali ve hayal kırıklığına neden olurken sosyal medyada bir panik dalgası başlattı. Fakat 19-27 Ocak tarihleri arasında devam eden Singapur Sanat Haftası’nın en önemli ve temel etkinliklerinden birinin çökmesi karşısında sanat severler şaşkına dönse de katılımcı galeriler, sanatçılar, koleksiyonerler ve sanat tüccarlarını şaşırtmak için bu haberden çok daha fazlası gerekiyordu: Sektörde kapı arkasında bu sonun kaçınılmaz olduğu konuşuluyordu. Eğer geriye dönüp bakıldığında her şeyin apaçık ortada olduğu söylenirse Art Stage fuarının bitişinin öngörülebileceği inkar edilemezdi: 2018 yılındaki ziyaretçi sayısı 2015’in yarısı kadardı, 2016 fuarının övündüğü galeri katılım sayısı ise üçte biri azaldı. Fakat sanat sektöründeki en deneyimli insanları bile hayrete düşüren iptal haberinin verilme şekliydi: Çoğunluğu işlerini hava yoluyla getirmiş ve koleksiyonerlerle buluşmalarını çoktan ayarlamış katılımcılar, fuarın kurucusu, direktörü ve bir zamanlar Art Basel’in saygın ilham kaynağı Lorenzo Rudolf tarafından, sanatçılar için herhangi bir maddi telafinin sözünü bile etmeyen bir e-posta yoluyla bilgilendirildi. Verilen mesaj temel olarak Art Stage ile eşzamanlı yürütülmesi planlanan bir sanat fuarı olan Southeast Asia Focus’un (S.E.A. Focus) suçlanmasıydı ve e-posta “eşitsiz rekabet durumu” gibi kelimelerle bezeliydi, açılış etkinliğinin bu “yamyamlık” karşısında ayakta kalmasının “imkansız” olduğu ve S.E.A Focus’un tam bir “Pyrrhus Zaferi kazandığı” söyleniyordu. Bu mesaj geçmiş yıllarda Rudolf ile çalışmış herkesin ağzında kötü bir tat bıraktı.

Rudolf’un rakip sanat fuarını suçlaması yakından bakıldığında kolayca fark edilen bir yanılgıyı, Singapur sanat sektörünün doymuşluğunu gösteriyor. Bu yanılgı National Arts Council’ın (Ulusal Sanat Konseyi) Singapur Sanat Haftası öncesinde dağıttığı broşürlerden biri karıştırıldığında bile görülebiliyor. Bu broşürler ayrıca doyuma yanlışyerde ulaşıldığını, büyüme ve ilerleme içinse verimli alanın nerede olduğunu gösteriyor.

Siri House’da sanatçılar Rirkrit Tiravanija ve Tobias Rehberger Artist Cooks Supper Club’ı (Yemek Klubünün Şefi Bir Sanatçı) sunuyor ( Fotoğraf: S.E.A. Focus, S.E.A. Focus izniyle)

Singapur sanat dünyasının etkili iki ismi, STPI Creative Workshop & Gallery (STPI Yaratıcı Atölye & Galeri) direktörü Emi Eu ve Yeo Workshop’tan, sanat tüccarı ve galerici Audrey Yeo düzenleyiciliğinde "butik" bir sanat fuarı olarak sunulan S.E.A Focus “nitelikli sanatı, kürate edilmiş, eşsiz bir Güneydoğu Asya deneyimiyle” sunmayı hedefliyor.

S.E.A Focus, adından da aşikar olduğu gibi bölgeye odaklanma vurgusuyla belirli bir amaç doğrultusunda tasarlanmıştı. Fuar sadece 25 galeriyi çatısı altında topladı fakat eski askeri üs şimdiki modern sanat merakı Gillman Barracks’ın huzurlu ortamında kurulan fuarın büyük çaplı bir fuar olmayacağı belliydi. Güneydoğu Asya kültürünün sanatı için farklı bir sergileme sistemi ve düzenine ihtiyaç duyduğunun farkında olan kurucular toplumsal bilinci olan bir fuar yaratmak için yola çıktılar. Şüphesiz selefinin utanç verici başarısızlığı da teşvik edici oldu. Lüks alışveriş merkezi/rezidans komplekslerindeki dondurucu soğukluktaki fuar alanlarındansa çadırlar ve fuar alanın hemen dışına kurulan son moda hot-dog stantları başka türlü herhangi bir sanat fuarı olabilecek etkinliği ulaşılabilir kıldı. Eu’nun ve Yeo’nun köklü galerileri ki bu galerilerin bir çoğu öncesinde Art Stage Singapur’a katılıyordu, fuarda kayda değer işlerini sergilemek için cezbetmeleri, Tobias Rehberger ve Rirkit Tiravanija gibi uluslararası alanda bilinen sanatçıların bir konsept dükkan/restoranda fuarın maddi destekçilerine bir yemek vermesini de sağlamaları sayesinde fuarın kendisi de Singapur’un, bölgenin ana aktörlerinin geniş kapsamlı bağlantılarla bir araya geldiği bir merkez olduğunun kanıtı oldu. Aynı zamanda. Açılış gittikçe ünlenen Yeo Kaa’nın Galeri Yavuz’daki (Yeo Türkiyeli Can Yavuz’un Singapur’daki galerisinde bir yıl önce ilk solo performansını sergiledi) ikinci sergisinden göz kamaştırıcı bir performansla başladı. 28 yaşındaki sanatçı, floresan renkli bir elbise ve pembe saçlarıyla saykodelik bir havada bir pinyatalar arasında zıplayarak feminist video sanatçısı Pipilotti Rist’i anımsatan bir canlılıkla pinyatalara vuruyordu. Sonuçta yere şekerler saçılması gerekiyorken yerlerde neon boya birikintileri, fuar kabininin üç duvarında da boya sıçramaları vardı ve her yere iri taneli simler dağıldı. WUD YA DO IT (Yapar mıydın) isimli bu iş fuar boyunca görkemli bir yerleştirme olarak kaldı.

S.E.A. Focus’da Tomio Koyama Galeri’nin enstalasyonun görünümü ©Shooshie Sulaiman (Fotoğraf:Ahmad Iskandar Fotoğrafçılık, Tomio Koyama Gallery izniyle)

Solo kabinde işini sergileyenlerden biri de Tokyo’dan Tomio Koyama Galeri’nin, Singapur ve Malezya arasındaki sosyo-politik ilişkiler üzerine nitelikli bir eleştiri olan işini getirdiği Shooshie Sulaiman. Kabindeki yerleştirmenin temel malzemesi Sulaiman’ın bir enstalasyon ve çeşitli portreler yapmak için kullandığı Singapur’dan alınan toprak. Shooshie Sulaiman’ın işleri Malezya’nın politik ve sosyal konumunu anlamak için birçok kapıyı aralıyordu. Ayrıca Singapur’daki sergi özelinde komşu ülkeler tarafından işgal edilmişbölgeler üstünde bulut gibi duran Malay kimliğinin farklı bir nüansı vardı. İlginçtir ki sergilenen CCA (Caucasoid Curatorial Associates/ Beyaz Küratöryel Ortaklığı, 2015 ) isimli seri Nanyang Technological University Centre of Contemporary Art (NTU CCA, Nanyang Teknoloji Üniversitesi ÇağdaşSanat Merkezi) küratörlerinin Sulaiman’ın enstitüde misafir sanatçı olduğu dönemde üretilen portrelerinden oluşuyordu. Sulaiman’ın işleri tam da Singapur’un yaratıcı düşünürlerin yeni üsluplar başlatmak için gelip bu üslupları devam ettirmek için dönebildiği bir ortak zemin olmak konusunda sunabileceklerinin üstüne parmak basmış olabilir.

NTU CCA aynı zamanda eleştirel söylemin birkaç önemli sunumuna da ev sahipliği yapıyor - Belçikalı sanatçı Jef Geys Quadra Medicinale’nin (1 Aralık 2018—3 Mart 2019) Singapur yorumu, çağdaş sanat çifti Amy Lien ve Enzo Camacho’un araştırma yöntemlerinin ikili sergisi ve Laos’tan Buddhist Archive of Photography'nin And in the Chapel and in the Temples (Ve Şapel Ve Tapınaklarda, 1 Aralık 2018—10 Şubat 2019). Lien ve Camacho’nın Filipinli-Amerikalı sanatçı Alfonso Ossorio üstüne araştırmaları Ossorio’nun 1950 tarihli duvar resmi Angry Christ’i (Kızgın İsa), eleştirel bir gözle ele alıyor. Ortak bir çalışmada ikili bütün bir duvarı dolduran resmi son derece özensiz fırça darbeleri ama bir o kadar da derin metinlerle yeniden yaratıyor.

State of Motion 2019: A Fear of Monsters'da ( Hareket Hali 2019: Canavar Korkusu) Yee I-Lann'ın (2016, ğacı Gibi) seçkisinin enstalasyon görünümü. (Fotoğraf: Asya Film Arşivi izniyle)

Singapur temelli Asian Film Archive (Asya Film Arşivi, 25 Ocak—24 Şubat 2019) ikonik Fort Canning Parkın kenarındaki ilk evinin açılışından hemen önceki aylarda yerel dil sayesinde ulaşılabilir olan bir seri kurguluyor. 2016 senesinde başlayan State of Motion Archive’den alınan bir grup filme dayanan yıllık bir çağdaş sanat sergisi ayrıca sergi süresince halk için de gösterim yapılıyor.

Dördüncü yılında sergi kültürdeki çoğulculuğu ve Güneydoğu Asya tarihini izleyicilere alacakaranlık buluşmalarında anlatılan "gerçek" hayalet hikayeleri ve ders veren öykülerde yaratılan ve devam ettirilen doğaüstü canavarlarla anlatıyor. Bunlardan biri de intikam peşinde, saçları yüzüne düşen bir kadın formundaki insan ve fetüs yiyen pontianak.

"Eğer S.E.A Focus kurucularının ve bir süredir gelişmekte olan merkezi kurumlar oluşan boşluğu doldurmasaydı bu yılın sanat haftası Singapur sanat dünyası için sözde küresel vizyonerlere güvenmemek konusunda bir ders olabilirdi."

Malezyalı sanatçı Yee I-Lann karakterini çoğu zaman yanlış ele alınan Pontianak hurafelerini sorgulayan üç farklı işiyle çoğu zaman yanlış aktarılan Güneydoğu Asya’daki kadın tarihini sorguluyor.Bu işlerin bir tanesinde, politik referansları olan An Essay of Hauntings: Dance of the Fragrant Flowers’de (2016 – güncel, Dadanmalar Denemesi: Kokulu Çiçeklerin Dansı) Yee 1950'lerin Endonezyalı Gerwani feministlerinin ulusal anıtını feministleri Pontianak olarak gösteren bir şekilde yorumluyor ve haklı olarak Korgeneral Suharto’nun başarıyla güçlenmesi sırasında önde gelen Endonezyalı feministlere karşı yapılan karalama kampanyasını su yüzüne çıkarıyor.

Bu sezon şehir devletin bölgeye özel ve anlamlı yaratıcı ve eleştirel üsluplara ev sahipliği yapabileceğini göstermiş olabilir fakat Art Stage’nin ani vedasına dönecek olursak ülkenin eleştirel üslup için meşru bir gelişme alanı ve nitelikli bir sanat sektörüne sahip olma hedefi için çok önemli olan itibarını zedelemeye devam edecek olan temeldeki problem eğer çözülmezse fuarın hiçbir maddi desteği olmayan kurbanları kesin bir hatırlatma olacak. 54 yıllık şehir devlet dünya çapında gittikçe gelişen finans sektöründe hızla gelişim gösteren başarılarıyla biliniyor. Fakat tabii ki sadece bir finans merkezi olarak bilinmek yetmezdi.

State of Motion 2019: A Fear of Monsters'da ( Hareket Hali 2019: Canavar Korkusu) Sung Tieu'nun ( 2017, ) enstalasyonun görünümü. (Fotoğraf: Asya Film Arşivi izniyle)

Son yıllarda şehir devleti bölgenin rakip şehirleri arasında liderlik konumunu korumak için yaşam alanına canlılık katması ve sanatı desteklediğini, entelektüelliğini kanıtlaması gerektiğini anladı ve Singapur kendine bir hedef belirlediğinde hedefe öngörülebilir yollardan ulaşır: 2017 yılında hükümet 420.8 milyon SGD kadar büyük bir bütçeyi sanat ve kültürel miras sektörüne ayırdı ve geçtiğimiz yıllarda bölgenin manzarası gökdelenlerini geçip, 2015 yılında tarihi belediye ve Yargıtay binasından Ulusal Galeriye dönüşen de dahil, iddialı sanat merkezlerine kaydı. Hala eksik olan ise sanatın kendi akışında gelişmesini sağlayacak altyapının olmaması. Sansür hala yaratıcı topluluğu derinden etkileyen, anlamlı üsluplar oluşturulmasını ve sergilenmesini engelleyen bir problem. Devlet tarafından düzenlenmeyen bir etkinlik olarak Art Stage lisans gerekliliklerinin zincirlerinden kurtulmak isteyen sanatçılar için bir platformdu. Bir bağımsız sanat mekanı Your Mother Galeri’nin sahibi ve performans sanatçısı, Jeremy Hiah için de durum tam olarak böyleydi. Hiah ve 12 sanatçıdan oluşan kolektifi iptal olan fuarda performans yapacaktı. Performans yeri veya ticari bir galerinin desteği olmadan Hiah ve kolektifinin eli kolu bağlanmıştı, imkansız idari süreçlerle karşı karşıya kaldılar ve bütün bu süreçleri tamamlasalar bile performansın onay alması en az bir ay sonra olacaktı ki bu da yoğun sezon bitmesinden sonra oluyordu. Performanslarındaki konuları yerel sanat otoriteleri tarafından her zaman problemli bulunmuşolan Hiah durumu “Bir çok mekan bizden kapalı kapılar arkasında etkinlik yapmamızı istiyor ama biz bunu istemiyoruz--insan öldürmedik ki biz!” diyerek açıklıyor.

Eğer S.E.A Focus kurucularının ve bir süredir gelişmekte olan merkezi kurumlar oluşan boşluğu doldurmasaydı bu yılın sanat haftası Singapur sanat dünyası için sözde küresel vizyonerlere güvenmemek konusunda bir ders olabilirdi. Bölge Hong Kong’dan farklı sanat bir topluluğu olmasıyla ilgi çekiyor ve ev ile müzayedenin güçlü aktörleri ve nispeten dünya genelinde çok bilinmeyen bir kültürel bölge arasında yanlışyönlendirilmişkarşılaştırmaları çözümlemek için yola çıktı. Singapur’un bitmek bilmeyen düzenlemelerin önemini azaltmak ve kendi dolayısıyla da bölgenin sanat dünyasının sonunda canlanması için çağdaşsanatta kendi izleyicilerine ve katılımcılarına nasıl güvenmeyi başaracağını gelecekte göreceğiz.

Comments

bottom of page