Sanatçıların kişisel tarihlerinde, sanat pratiklerini şekillendirirlerken öne çıktığını, diğerlerinden bir yerde ayrıştığını düşündükleri bir yapıtı kendi kelimeleriyle ifade ettikleri; kendi serüvenleriyle yapıtlarının kesiştiği seri 500K Nazlı Yayla’ya anlatılan, 500 kelimeden oluşan ve her ayın ilk Çarşamba günü unlimitedrag.com üzerinde mekân bulacak metinler aracılığıyla geleceğe dönük bir arşiv oluşturmayı hedefliyor. 500K bu hafta Erkan Özgen’in Adult Games başlıklı video çalışmasıyla devam ediyor
Yazı: Nazlı Yayla
Erkan Özgen, Adult Games, Video, 4 dakika, 2004
Erkan Özgen'in Adult Games başlıklı videosu savaş, şiddet ve travmayı siyasi sınırların ötesinde, özel ve insani boyutlarıyla, çocuklar üzerindeki etkisi üzerinden ele alıyor. Sanatçı, şiddet ve çatışma görüntülerini kadrajın dışında tutarak savaşın bıraktığı etkiyi, tahribatın görünmeyen yönlerini yeni bakış açılarına sunarak görünür kılıyor.
Başlarda farkına varmamış olsam da ilk dönemlerimdeki pek çok üretimimi hem kendimi daha rahat hem de daha kontrollü hissettiğim Derik’te gerçekleştirdim. Adult Games’i 2004’te Ali Akay’ın Dilin Gücü II: Minör Oluş sergisi davetiyle, Derik’te evimin etrafındaki bir bölgede çektim. Evimizin hemen yanında yıkılmış bir bölgeye dönemin belediyesi kentin dokusuna, renklerine hiç uymayan, bölgenin çocuklarının kültürel oyun pratikleriyle hiç örtüşmeyen bir oyun alanı kurmuştu. Oraya ilk gittiğimde yığınla, belki yüz çocuk gördüm oyun parkının içinde. Çocukların oyun alanındaki hareketleri ve kıvraklıkları pek çok şey çağrıştırdı bana. Bu oyun parkı diğer kentlerdeki yaşam alanlarına uyabilecek bir şey olabilir. Fakat Derik zaten doğal bir yapıyla iç içe olduğu için çocuklar kendi oyun alanlarını da o doğal yapının içinde oluşturabiliyor.
O yıllarda Derik, Mardin’de çatışmaların yaşandığı, devriyelerin gezdiği, sürekli denetim altında tutulan bir bölgeydi. Bu nedenle videonun tüm üretim sürecinde benim de görünmemem, dikkati üstüme çekmemem gerekiyordu. Nasıl bir şey yapmak istediğimi anlatmak üzere çocukları bir araya topladım; çocuklardan bir tanesi aklımdakinin ne olduğunu anladığını, her şeyi ona bırakmamı söyledi. Oyun parkında çocukları topladık, bir kısmını videonun kadrajına yerleştirdik. Diğerleri ise bölgeyi kontrol etme görevini üstlendi ve parkın arkasındaki caddede polisler var mı yok mu diye denetlemeye başladı. Aslında oradaki oyunun kendisi kadrajın dışında gerçekliğini buldu. Çocuklar kendiliğinden alana dağıldılar, ben elimde kameramla sadece çekimleri yaptım. Çok hızlı bir biçimde tamamladık çekimi. Bitirdikten sonra çocuklarla birlikte fotoğraf çekildik, ardından çocuklar sloganlar atmaya başladı. Her şey bitince hep beraber sadece oyun alanından değil, bütün o bölgeden çekildik, herkes bir yere dağıldı.
Erkan Özgen, Adult Games, Video, 4 dakika, 2004
Videoda ise oyun parkındaki çocuklardan biri sokağın başına gidiyor, "çocuklar gelin, kimse yok" diye sesleniyor ve diğer çocuklar alana hücum edip oynamaya başlıyor. Çocukların oyunlarındaki hareketler kurgusal değil. Bütün bu Ortadoğu coğrafyasında sahnelenen trajik oyunlar aslında yetişkinlerin oyunları olmasına rağmen çatışmalı bölgelerde kaçınılmaz bir şekilde en çok çocukları etkiliyor. Büyüklerin oyunları küçük bedenlere geçiyor. Ben bu videoyla, bu bölgede yaşayan bir sanatçı olarak kendi bakış açımla, içinde bulunduğumuz coğrafyada yaşananların anlatıldığı gibi olmadığına vurgu yapıyorum. Dikkatleri çocukların üstüne çekerek bu politikaların, uygulamaların, bütün yapılanların hiçbirinin bir çözüm yöntemi sunmadığının, gerçeklikle buluşmadığının, çatışmanın aynı sonuçları vererek her zaman tekrarını doğurduğunun mesajını veriyorum. Adult Games’de konu edindiğim çatışmalı ortamı çatışmanın kendisini oradan çıkararak ele alıyorum. Takip eden işlerimde, Wonderland’de ve Purple Muslin’de de aynı yaklaşımı benimsiyorum. Örneğin Purple Muslin’de bir dizi kadın savaş sırasında yaşadıklarını, deneyimlerini anlatıyor. Fakat bu kadınlar savaşın aslında bir tarafı veya çatışan kesimi değiller. Konuşmadıkları zaman ise aslında gözü, kulağı, eli yerinde, sıradan kadınlarla karşılaşıyor izleyici. Ancak çatışmayı ortadan kaldırdığım zaman çatışmanın bıraktığı etkiyi, tahribatın görünmeyen yönlerini görünür kılabiliyorum. Amacım bu meseleleri sorgulamaya açmak, yeni bakış açılarına sunmak, çözüm arayışlarına yöneltmek. Üretimlerimi evimin etrafında yapmış olsam da bugün bütün dünyanın meseleleri bunlar. Belki de Adult Games’de vermek istediğim mesajlar alınmış olsaydı Wonderland’i üretmeme gerek kalmazdı.